මැද පෙරදිග කලාපය බහු සංස්කෘතීන් හා ඓතිහාසික වැදගත්කමකින් යුතු යුරෝපය, අප්‍රිකාව හා ආසියාව අතරමැද පිහිටා ඇත. එහි උපාය මාර්ගික පිහිටීම හා අනන්‍ය වූ ආගමික විශ්වාසය නිසා ලෝක අවධානය දිනාගෙන ඇත. අවාසනාවකට බොහෝ අවස්ථාවලදී දේශපාලන අස්ථාවරත්වයන්, ත්‍රස්තවාදය සහ ඉහළ අපරාධ අනුපාතයන්ට මූණ දීමට මැද පෙරදිගට සිදු වී තිබේ. ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ ආයතනය (the Institute for Economics & Peace) විසින් 2023 දී දත්ත එක් රැස් කොට සකස්කර පළකරන ලද ලෝක සාම දර්ශකයට අනුව ( Global Peace Index (GPI))ජෝර්දානය, ඕමානය, කටාර්, එක්සත් අරාබි එමීරය (ඩුබායි) සහ කුවේටය කලාපයේ සුරක්ෂිතම රටවල් ලෙස නම් කර තිබේ. මෙම රටවල් සිය අමුත්තන් සඳහා ආරක්ෂිත හා උණුසුම් පිළිගැනීමක් ලබා දෙන අතරම සාම්ප්‍රදායකත්වය හා නවීනත්වය මුසු වූ අද්විතීය අත්දැකීමක්ද පිරිනමයි.
5. ඕමානය
මස්කට් නුවර අගනගරය වන ඕමානයේ වර්ෂ 2021 දී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකානු ඩොලර් 19.509,47 කි.
ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ ආයතනයේ 2022 දර්ශකයට අනුව ඕමානයට මැද පෙරදිග සුරක්ෂිතම රටවල් අතර 5 වැනි ස්ථානය හිමිව ඇත. එය ලෝක මට්ටමින් ගත් කළ 64 වැනි ස්ථානයයි. පෙර වර්ෂවලදී ද ඕමානය මෙම ස්ථානයන්හිම රැඳී සිටියේය.
දේශපාලන හා ආර්ථික ස්ථාවරත්වය පවත්වාගැනීම සහ අධ්‍යාපන හා සමාජ සංවර්ධනයට අවධානය යොමු කිරීමෙහිලා ඕමානයේ කැපවීම, දරිද්‍රතාව අවම කිරීමට සහ සමස්ත ජීවන තත්ත්වය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරි වී ඇති අතර ආරක්ෂිත පරිසරයක් සඳහාද මග පාදා ඇත.
ඕමානය කලාපීය ගැටුම් නිරාකරණය කිරීමේ මැදිහත්කරුවකු ලෙසද නමක් දිනාගෙන සිටී. මේ නිසාම අසල්වාසී රටවල් සමග සාමකාමී සබඳතාවක් ගොඩ නගාගෙන ඇත. ඕමානය ප්‍රජාව හා ආගන්තුක සත්කාරය පිළිබඳ දැඩි හැඟීමකින් කටයුතු කරන අතර අනෙකුත් මැද පෙරදිග රටවල් හා සසඳද්දී අපරාධ අනුපාතිකය පහත අගයක් ගනී.
ඕමානය ආරක්ෂිතයැයි කියන්නේ ඇයි?
* අපරාධ අනුපාතය අවම වීම
* ස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය
* අධ්‍යාපන මට්ටම
* ප්‍රජාව කෙරෙහි දක්වන දැඩි හැඟීම
* සමාජ ප්‍රගතිය ප්‍රවර්ධනය කිරීම
* ඵලදායි ආරක්ෂක පියවර
4. එක්සත් අරාබි එමීරය (ඩුබායි)
අබුඩාබිය අගනගරය කරගත් එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ වර්ෂ 2021 දී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකානු ඩොලර් 44.315,55 කි.
ඛනිජ තෙල්, ගෑස් මෙන්ම වෙළඳාම, මූල්‍ය හා සංචාකරක කර්මාන්තය මගින් ඉදිරියට යන ඩුබායි රාජ්‍යය එකී ආර්ථික විවිධත්වය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි.
ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ ආයතනයේ 2022 දර්ශකයට අනුව ලෝකයේ සුරක්ෂිත රටවල් අතර 60 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇති ඩුබායි, මැද පෙරදිග සුරක්ෂිත රටවල් අතර 4 වැනි ස්ථානයට පත් ව ඇත. එය 2021 කට සාපේක්ෂව පියවරක් ඉදිරියට පැමිණීමකි. රට එහි දැඩි නීති සම්බන්ධයෙන් ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන අතර දැඩි නීති බලාත්මක කිරීමට පියවර ගැනීම අපරාධ හා ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා පහළ මට්ටමක පවත්වා ගැනීම සඳහා උපකාරී වී තිබේ.
ඩුබායිහි අතිශයෙන් දියුණු යටිතල පහසුකම්, නවීන ප්‍රවාහන ක්‍රම සහ උසස් වෛද්‍ය පහසුකම් සිය උපන් බිමෙන් පිට දේශයක සෙවන සොයන්නන්ට ආකර්ෂණීය ගමනාන්තයක් බවට පත් කරයි. එම හේතුවෙන් ලෝකයේ නන් දෙසින් පැමිණි විවිධ ජාතීහු මෙහි මෙහි ජීවත් වෙති.
ඩුබායි ආරක්ෂිත යැයි කියන්නේ ඇයි?
*අපරධ අනුපාතය අවම වීම.
* දැඩි නීති
* ස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය
* නීතිය දැඩිව ක්‍රියාත්මක කිරීමට පියවර ගැනීම
3. ජෝර්දානය
අම්මාන් නුවර අගනගරය කරගත් ජොර්දානයේ වර්ෂ 2021 දී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකානු ඩොලර් 4.103,26 කි.
ගැටුම්කාරී කලාපවලට සමීපව පිහිටියද ජොර්දානය මැද පෙරදිග සුරක්ෂිත රටක් ලෙස සැලකේ. රටේ පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයන් සහ ජෙරාෂ්, වඩි රම් සහ මළ මුහුද වැනි විස්මිත ස්වභාවික භූ සැකසුම් හොඳින් සංරක්ෂණය කර ඇති අතර ගණනය කළ නොහැකි තරම් පුරාවිද්‍යාත්මක හා ආගමික ස්ථාන ද රට සතුවේ.
ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ ආයතනයේ 2022 දර්ශකයට අනුව ලෝකයේ සුරක්ෂිත රටවල් අතර 57 වැනි ස්ථානයට ජෝර්දානය පත්ව ඇති අතර පෙර වර්ෂයට වඩා පියවර 6ක් ආරක්ෂාකාරීව ඉහළට පැමිණීමට සමත්ව ඇත. නමුත් මිලිටරිකරණය, ගැටුම්කාරී තත්ත්වයන් හා දේශපාලන අස්ථාවරත්වය හේතුවෙන් මැද පෙරදිග සුරක්ෂිත රටවල් අතර 3 වැනි ස්ථානයට පැමිණීමට ජෝර්දානය සිදු වී තිබේ.
ජෝර්දානය ආරක්ෂිත යැයි කියන්නේ ඇයි?
* අවම අපරාධ අනුපාතය
* ස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය
* ඵලදායී ආරක්ෂක පියවර
2.කුවේටය
කුවේට් නගරය අගනුවර වන කුවේටයේ වර්ෂ 2020 දී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකානු ඩොලර් 24.300,33 කි.
ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ ආයතනයේ 2022 දර්ශකයට අනුව ලෝකයේ රටවල් 163ක් අතරින් කුවේටය 39 වැනි ස්ථානයට පත් විය. නමුත් 2021 දර්ශකය හා සසඳද්දී එය පියවරකින් පහළ බැසීමකි. කෙසේ වෙතත් මැද පෙරදිග සුරක්ෂිතම රටවල් අතර තවමත් දෙවැනි ස්ථානයේ පවතින්නේ කුවේටයයි.
බහුල වූ තෙල් සංචිත හා ශක්තිමත් රාජ්‍ය ආයතන හේතුවෙන් ඉහළ ආදායම් ලබන ආර්ථියක් හිමි කුවේටයට එහි පුරවැසියන් පමණක් නොව ආගන්තුකයන් උදෙසාද රටේ ස්ථාවරත්වය හා ආරක්ෂාව පවත්වාගෙන යාමට හැකියාව ලැබී ඇත.
කුවේටය ආරක්ෂිත යැයි කියන්නේ ඇයි?
* අපරාධ අනුපාතය අඩුවීම
* ස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය
* ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා දුර්ලභ වීම
* ප්‍රතිචාරදක්වන ඵලදායි පොලිස් බළකායක් ක්‍රියාත්මක වීම
1.කටාර්
දෝහා අගනුවර වන කටාර් හි වර්ෂ 2021 දී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකානු ඩොලර් 66.838,36 කි.
මැදපෙරදිග කලාපයේ සුරක්ෂිතම රට බවට කටාර් පත්වන්නේ ආර්ථික හා සාමය පිළිබඳ දර්ශකයේ 23 වැනි ස්ථානය හිමි කර ගනිමිනි. එය පෙර වර්ෂයට සාපේක්ෂව පියවර 6ක් ඉදිරියට පැමිණීමකි. අඩු අපරාධ අනුපාතය හා දැඩි නීති සම්බන්ධයෙන් කටාර් රාජ්‍ය කීර්තියක් උසුලයි.
රට තුළ ක්‍රෙඩිට් කාර්ඩ් වංචා පිළිබඳ වාර්තා වුවද මංකොල්ල කෑම් හා ප්‍රචණ්ඩකාරී අපරාධ කටාර් හි අති දුර්ලභ වේ.
කටාර් ආරක්ෂිත යැයි කියන්නේ ඇයි?
* අපරාධ අනුපාතය අඩුවීම
* ස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය
* ඵලදායි ආරක්ෂක පියවර
* අසල්වැසි රටවල් සමග රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා යථා තත්ත්වයට පත් කර ගැනීම
ගෝලීය සාම දර්ශකයේ ක්‍රමවේදය
මේ අකාරයෙන් ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් රටවල් ශ්‍රේණිගත කිරීමේදී ගෝලීය සාම දර්ශකය සාධක ගණනාවක් සැලකිල්ලට ගනී. එකී සාධක මෙසේය.
* අපරාධ පිළිබඳ සංජානනය
* පොලිස්/ආරක්ෂක නිලධාරීන්ගේ අනුපාතය
* මිනීමැරුම් අනුපාතය
* සිරගත කිරීමේ අනුපාතය
* කුඩා අයුධ සපයා ගැනීමේ පහසුව
* අභ්‍යන්තර ගැටුම් තීව්‍රරතාව
* ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා
* ප්‍රචණ්ඩ අපරාධ
* දේශපාලන අස්ථාවරත්වය
* දේශපාලන ත්‍රස්තවාදය
* ආයුධ ආනයනය
* ත්‍රස්තවාදී බලපෑම
* අභ්‍යන්තරගැටුම්
* අභ්‍යන්තරගැටුම් මරණ
* බාහිර ගැටුම්
* බාහිර ගැටුම් මරණ
* මිලිටරි වියදම්
* සන්නද්ධ සේවා පිරිස් අනුපාතය
* එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක අරමුදල්
* න්‍යෂ්ටික/බර අවි හැකියාවන්
* සරණාගතයන්/අවතැන් වූවන්
* අසල්වැසි රටවල් සමඟ සබඳතා
* ආයුධ අපනයනය
මැද පෙරදිග කලාපයේ යුද ගැටුම් පවතින මේ මොහොතේදී, ඔබ මැද පෙරදිග රැකියාවකට යාමට අපේක්ෂාවෙන් සිටිනවා නම් හෝ යුද ගැටුම් හේතුවෙන් මැද පෙරදිග රැකියාවකට යාමට බියෙන් පසුවනවා නම් ජාත්‍යන්තර සමීක්ෂණ වාර්තා උපුටා දක්වමින් කළ මෙම දැනුවත් කිරීම බෙහෙවින් උපකාර වනු ඇත.
